ATEX Kodları ve Anlamları: Güvenli Çalışma Ortamları İçin Gereklilikler

Günlük hayatımızda etrafımızda farklı oranlarda çeşitli gazlar sürekli bulunur. Bunların en bilinenleri olarak soluduğumuz havadaki oksijeni ve nitrojeni, günlük ısınma ve mutfakta kullanılan metanı, ulaşım araçlarının egzozlarından çıkan karbonmonoksiti ve karbondioksiti sayabiliriz. Gazların yapısı gereği kimi yanıcı, kimi toksik, kimi de her ikisi birden olabilmektedir. Geçmişte özellikle sanayi tesislerinde gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle çok sayıda kaybın olduğu büyük kazalar meydana gelmiştir.

Bu tür kazaların bir daha yaşanmaması için bazı adımlar atılmış ve bunun sonucu olarak, tüm dünya ülkelerinde çeşitli standartlar yayınlanmıştır. ATEX (ATmosphères EXplosives) de Kuzey Amerika dışındaki pek çok ülkenin uyguladığı standartlardan biridir. ATEX kodlaması bazı harf ve sayılardan oluşmaktadır:

• Zone 0: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan patlayıcı ortamın, sürekli olarak veya uzun süre ya da sık sık oluştuğu yerler.
• Zone 1: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan patlayıcı ortamın, normal çalışma koşullarında ara sıra meydana gelme ihtimali olan yerler.
• Zone 2: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışarak normal çalışma koşullarında patlayıcı ortam oluşturma ihtimali olmayan yerler ya da böyle bir ihtimal olsa bile patlayıcı ortamın çok kısa bir süre için kalıcı olduğu yerler.
• Zone 20: Havada bulut halinde bulunan yanıcı tozların, sürekli olarak veya uzun süreli ya da sık sık patlayıcı ortam oluşabileceği yerler. Bu alanlarda, toz partiküllerinin havada uzun süre asılı kalması, patlayıcı bir atmosfer oluşturma riskini artırmaktadır. Özellikle, işleme veya üretim süreçlerinde tozların sürekli olarak havaya karıştığı ortamlarda, uygun havalandırma sistemlerinin kullanılması büyük bir önem taşır.
• Zone 21: Normal çalışma koşullarında havada bulut halinde bulunan yanıcı tozların ara sıra patlayıcı ortam oluşturabileceği yerler. Burada, üretim süreçlerinde meydana gelen toz birikintileri, zaman zaman patlayıcı bir ortamın oluşmasına sebep olabilir. Bu nedenle, bu alanlarda düzenli temizlik ve toz kontrol önlemleri alınması gerekir.
• Zone 22: Normal çalışma koşullarında havada bulut halinde bulunan yanıcı tozların, patlayıcı ortam oluşturma ihtimali bulunmayan ancak böyle bir ihtimal olsa bile bunun yalnızca çok kısa bir süre için geçerli olduğu yerlerdir. Ancak, arıza ve kaza gibi durumlarda, tozların havada asılı kalma ihtimali nedeniyle dikkatli olunmalıdır.

Endüstriyel fanlar, bu gibi potansiyel tehlikeli ortamlarda doğru şekilde çalışması ve güvenliği sağlamak amacıyla tasarlanmalıdır. Örneğin, Zone 0’da kullanıma uygun cihazlar, en üst seviye koruma sağladığından Zone 1 ve Zone 2’de de kullanılabilir. Aynı şekilde Zone 1 belgesi olan cihazlar Zone 2’de de kullanıma uygundur.

Endüstriyel fanların ATEX standartlarına uygun olması, hem çalışanların sağlığını korumak hem de üretim süreçlerinin kesintisiz ve güvenli bir şekilde devam etmesi açısından büyük önem taşır. ATEX 137, çalışanların sağlığını korumak için minimum gereklilikler belirler ve potansiyel olarak patlayıcı atmosfer oluşabilecek alanları sınıflandırır. Bu nedenle, endüstriyel fanlar gibi ekipmanların doğru sertifikalandırılması ve uygun alanlarda kullanılması, iş güvenliği açısından kritik bir gerekliliktir.

Asel Teknik olarak, endüstriyel fanlarımızın ATEX standartlarına uygunluğu, hem işletmelerin güvenliğini artırmakta hem de olası patlayıcı ortamların yönetilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Güvenli çalışma alanları yaratmak, sadece yasal bir gereklilik değil, aynı zamanda çalışanlarımızın sağlığı ve güvenliği için de bir zorunluluktur. Sektörümüzdeki gelişmeleri ve yenilikleri takip ederek, her zaman en güvenilir çözümleri sunmayı hedefliyoruz.